🎓 राजश्री छत्रपती शाहू महाराज शिक्षण शुल्क शिष्यवृत्ती योजना – उच्च शिक्षणासाठी आर्थिक आधार

महाराष्ट्र शासनाने उच्च शिक्षणात वंचित घटकातील विद्यार्थ्यांना आर्थिक सशक्तीकरण आणि शैक्षणिक संधी देण्यासाठी सुरू केलेली एक महत्त्वाची योजना म्हणजे राजश्री छत्रपती शाहू महाराज शिक्षण शुल्क शिष्यवृत्ती योजना. ही योजना विशेषतः ईबीसी (Economically Backward Class) विद्यार्थ्यांसाठी आहे.

---

🎯 योजनेचे उद्दिष्ट

आर्थिक दुर्बल घटकांतील गुणवंत विद्यार्थ्यांना उच्च शिक्षणासाठी शैक्षणिक शुल्काची सवलत देणे.

खासगी, अर्ध-सरकारी व स्वयंअर्थसहायित संस्थांमध्ये शिकणाऱ्या विद्यार्थ्यांचे फीस पुनर्भरण करणे.

गरीब व मध्यमवर्गीय विद्यार्थ्यांना शिक्षणात समान संधी उपलब्ध करून देणे.

---

📌 योजनेची थोडक्यात माहिती

घटक	माहिती
योजना नाव	राजश्री छत्रपती शाहू महाराज शिक्षण शुल्क शिष्यवृत्ती योजना
सुरुवात	2013-14 पासून
अंमलबजावणी संस्था	महाराष्ट्र शासन, उच्च व तंत्र शिक्षण विभाग
पात्रता गट	EBC (Economically Backward Class)
लाभाचा प्रकार	शिक्षण शुल्क व परीक्षा शुल्क भरणा (Reimbursement)

---

👥 पात्रता निकष

योजनेसाठी खालील पात्रता असणे आवश्यक:

शैक्षणिक पात्रता:

मान्यताप्राप्त महाविद्यालयात किंवा विद्यापीठात डिप्लोमा, डिग्री, पदव्युत्तर अभ्यासक्रम शिकत असणे आवश्यक.

AICTE/UGC/NMC/BCI इत्यादी संस्थांनी मान्यता दिलेली संस्था असावी.

आर्थिक पात्रता:

पालकांचे वार्षिक उत्पन्न ₹8 लाखांपेक्षा कमी असावे.

उत्पन्नाचा दाखला शासनमान्य फॉरमॅटमध्ये असावा.

इतर अटी:

विद्यार्थी महाराष्ट्राचा रहिवासी असावा.

विद्यार्थी EBC प्रवर्गात असावा (SC, ST, OBC नसलेला).

अभ्यासक्रमातील हजेरी 75% पेक्षा कमी नसावी.

दोन किंवा अधिक योजना एकत्र लाभ घेता येत नाहीत.

---

🎓 लाभ

घटक	माहिती
शिक्षण शुल्क	शासनमान्य शिक्षण शुल्काचे 100% भरपाई
परीक्षा शुल्क	परीक्षा शुल्काची देखील परतफेड
प्रवेश घेतलेल्या वर्षांनुसार	सर्व वर्षांसाठी लागू
कोणत्याही अडचणीशिवाय मिळणारा लाभ	महाडीबीटी (mahadbt) पोर्टलवर अर्ज करून मिळवता येतो

---

📝 अर्ज कसा करायचा?

राजश्री शाहू महाराज योजनेसाठी अर्ज करण्याची प्रक्रिया खालीलप्रमाणे आहे:

1. Mahadbt पोर्टलवर नोंदणी

वेबसाईट: https://mahadbt.maharashtra.gov.in

नवीन युजर म्हणून नोंदणी करून लॉगिन करा.

2. प्रोफाइल तयार करा

आपले शैक्षणिक, रहिवासी, आर्थिक तपशील भरा.

आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करा.

3. योग्य शिष्यवृत्ती योजना निवडा

"Post Matric Scholarship" मध्ये “राजश्री छत्रपती शाहू महाराज शिक्षण शुल्क योजना” निवडा.

4. अर्ज सबमिट करा

सर्व माहिती भरून अर्ज पूर्ण करा व सबमिट करा.

अर्जाची प्रिंट/पीडीएफ सेव्ह करून ठेवा.

---

📑 आवश्यक कागदपत्रे

कागदपत्र	तपशील
अधिवास प्रमाणपत्र	महाराष्ट्रातील स्थायिक असल्याचा पुरावा
उत्पन्न प्रमाणपत्र	तहसीलदार/SDO यांनी दिलेला
मागील वर्गाचे गुणपत्रक	(Marksheet)
कॉलेजचा प्रवेश पुरावा	प्रवेश रसीद किंवा बोनाफाईड
बँक पासबुक	राष्ट्रीयकृत बँकेचे खाते असणे आवश्यक
आधार कार्ड	आधार क्रमांक लिंक असणे आवश्यक
शुल्क पावती (Fee Receipt)	कॉलेजकडून घेतलेली शुल्क रसीद

---

🏫 कोणत्या अभ्यासक्रमासाठी लागू आहे?

अभियांत्रिकी (Engineering)

वैद्यकीय (Medical)

फार्मसी (Pharmacy)

आर्किटेक्चर

लॉ (Law)

B.Ed, M.Ed, B.Sc, M.Sc

कॉमर्स व आर्ट्सच्या उच्च पदव्या

डिप्लोमा अभ्यासक्रम

---

🕒 अर्जाची वेळ व मुदत

प्रत्येक शैक्षणिक वर्षासाठी अर्ज प्रक्रिया जुलै-ऑगस्ट महिन्यात सुरू होते.

महाडीबीटी पोर्टल वर वेळोवेळी अपडेट्स दिले जातात.

अर्ज सादर करण्याची अंतिम तारीख प्रत्येक वर्षी बदलते, त्यामुळे नियमितपणे वेबसाईट तपासावी.

---

📈 योजनेचा परिणाम

वर्ष	लाभार्थी विद्यार्थी	वितरित रक्कम
2020-21	5.2 लाख+	₹1300 कोटी +
2022-23	6 लाख +	₹1500 कोटी +

---

🌟 यशोगाथा

सोलापूर जिल्ह्यातील रेखा देशमुख या विद्यार्थिनीचे वडील शेतकरी असून उत्पन्न कमी आहे. तिने इंजिनिअरिंगला प्रवेश घेतला, पण फी भरणं शक्य नव्हतं. या योजनेमुळे तिचं शिक्षण मोफत झालं आणि आता ती TCS मध्ये नोकरी करत आहे.

---

📞 संपर्क व मदत

माहिती	तपशील
अधिकृत संकेतस्थळ	https://mahadbt.maharashtra.gov.in
हेल्पलाइन	022-49150800
ईमेल सपोर्ट	mahadbt.helpdesk@maharashtra.gov.in
जिल्हा समाज कल्याण अधिकारी कार्यालय	स्थानिक स्तरावर मार्गदर्शन मिळते

---

✅ निष्कर्ष

राजश्री शाहू महाराज शिक्षण शुल्क शिष्यवृत्ती योजना ही गरजू पण प्रतिभावान विद्यार्थ्यांसाठी उच्च शिक्षणाचे दार उघडणारी संधी आहे. आर्थिक अडचणीमुळे शिक्षण थांबवावे लागणाऱ्या विद्यार्थ्यांना ही योजना नवी दिशा आणि आत्मभरोसा देते.

---

"शिक्षणावर हक्क आहे प्रत्येकाचा – शाहू महाराज शिष्यवृत्ती देतो विश्वासाचा!"

#ShahuMaharajScholarship #EBCStudents #Mahadbt #शिक्षणहक्क

---