🧪 मुख्यमंत्री संशोधन फेलोशिप योजना – नवसंशोधनासाठी एक सुवर्णसंधी

आजच्या डिजिटल आणि विज्ञान युगात संशोधन आणि नवोन्मेष (Innovation) हे देशाच्या प्रगतीचे मुख्य आधार आहेत. महाराष्ट्र शासनाने राज्याच्या विकासात युवा संशोधकांचा सक्रिय सहभाग वाढावा यासाठी सुरू केलेली एक महत्वाकांक्षी योजना म्हणजेच "मुख्यमंत्री संशोधन फेलोशिप योजना (CMRF)". ही योजना विद्यार्थ्यांना शासनाच्या विविध विभागांमधील धोरणात्मक, सामाजिक आणि आर्थिक संशोधन करण्याची संधी देते.

---

🎯 योजनेचे उद्दिष्ट

उच्चशिक्षित तरुणांना राज्यशासनाच्या धोरणनिर्मितीमध्ये सहभागी करून घेणे.

संशोधनाच्या माध्यमातून समस्यांचे प्रभावी समाधान शोधणे.

प्रशासन आणि संशोधन यांच्यातील दरी मिटवणे.

स्थानिक प्रशासन, कृषी, आरोग्य, शिक्षण, महिला व बालकल्याण इ. क्षेत्रांमध्ये संशोधनद्वारे सुधारणा करणे.

---

👨‍🎓 कोणासाठी आहे ही फेलोशिप?

घटक	माहिती
पात्रता	पदवीधर (Graduate) व पदव्युत्तर (Postgraduate) विद्यार्थ्यांसाठी
शैक्षणिक पात्रता	किमान 60% गुणांसह पदवी/पदव्युत्तर पदवी
वयोमर्यादा	कमाल 28 वर्षे (SC/ST/OBC साठी सवलत लागू)
आवश्यक कौशल्ये	संगणक साक्षरता, इंग्रजी व मराठी भाषेचे ज्ञान, विश्लेषण क्षमता

---

💰 फेलोशिपचा लाभ

लाभ	तपशील
दरमहा मानधन	₹30,000/- प्रति महिना
क्षेत्रभत्ता	₹10,000/- प्रति महिना (Field Work साठी)
कार्यकाल	11 महिने (गरजेनुसार वाढवले जाऊ शकते)
अतिरिक्त लाभ	प्रशिक्षण, सरकारी प्रकल्पात सहभागी होण्याची संधी, अनुभव प्रमाणपत्र

---

🧑‍💼 फेलोशिपची कार्यपद्धती

संशोधकांना राज्य शासनाच्या विविध विभागांमध्ये नियुक्त केले जाते.

प्रत्यक्ष फिल्डमध्ये काम करावे लागते – जिल्हा प्रशासन, तालुका पातळीवर अभ्यास.

ठरावीक विषयांवर डेटा गोळा करणे, विश्लेषण करणे, आणि अहवाल सादर करणे.

धोरणात्मक शिफारसी व उपाययोजना सादर करण्याची संधी.

शासनासोबत संवाद साधण्याची, आणि निर्णय प्रक्रियेत सहभागी होण्याची संधी.

---

📝 अर्ज प्रक्रिया

🌐 ऑनलाइन अर्ज:

अधिकृत संकेतस्थळ: https://mahades.maharashtra.gov.in

फॉर्म भरण्याची तारीख दरवर्षी मे-जून दरम्यान जाहीर केली जाते.

आवश्यक कागदपत्रे:

1. शैक्षणिक प्रमाणपत्रे (Degree / PG)

2. जन्मतारीख पुरावा (DOB)

3. पासपोर्ट साईज फोटो

4. बायोडेटा / CV

5. ओळखपत्र (Aadhaar / PAN)

6. जात व उत्पन्न प्रमाणपत्र (जर लागू असेल तर)

---

📚 मूल्यांकन प्रक्रिया

टप्पा	तपशील
1	ऑनलाईन अर्ज स्क्रूटिनी
2	लेखी परीक्षा (General Knowledge, Governance, Reasoning)
3	वैयक्तिक मुलाखत
4	अंतिम गुणवत्ता यादी व नियुक्ती

---

🔬 संशोधनाचे संभाव्य क्षेत्र

ग्रामविकास व पंचायत राज

महिला व बालकल्याण

कृषी व जलसंधारण

शिक्षण व आरोग्य

सामाजिक न्याय व विशेष सहाय्य

कौशल्य विकास व रोजगार

पर्यावरण व ऊर्जा

---

🏆 फेलोशिपचे फायदे

थेट शासनाशी काम करण्याचा प्रत्यक्ष अनुभव.

संशोधन व प्रशासकीय कार्याचे प्रत्यक्ष प्रशिक्षण.

भविष्यातील MPSC, UPSC, Policy Research क्षेत्रासाठी बळकटी.

प्रकल्प अहवाल, नवा दृष्टिकोन तयार करण्याची संधी.

नेटिव्ह अँड इनोव्हेटिव सोल्युशन्स विकसित करणे.

---

📣 काही यशोगाथा

स्वाती पाटील, CMRF फेलो 2022, यांचे संशोधन जलव्यवस्थापनावर होते. त्यांनी सोलापूर जिल्ह्यातील जलशुद्धीकरण प्रकल्पासाठी शिफारसी दिल्या, ज्याचा वापर जिल्हाधिकाऱ्यांनी प्रत्यक्ष कृतीसाठी केला.

राहुल मोरे, फेलो 2021, यांचे ‘डिजिटल ग्रामपंचायत’ या विषयावर संशोधन होते. त्यांच्या कार्याचा आधार घेत शासनाने त्या तालुक्यातील अनेक ग्रामपंचायतींमध्ये डिजिटल सेवा सुरू केल्या.

---

📞 संपर्क व माहिती

घटक	तपशील
संकेतस्थळ	https://mahades.maharashtra.gov.in
ई-मेल	cmrfellowship@mahades.gov.in
हेल्पलाईन	022-22040694 / 22040657
कार्यालय	महाराष्ट्र आर्थिक व सांख्यिकी संचालनालय, मुंबई

---

✅ निष्कर्ष

मुख्यमंत्री संशोधन फेलोशिप योजना ही केवळ एक शिष्यवृत्ती नसून ती एक पदवीधर युवांसाठी धोरणनिर्मितीत सहभागी होण्याची सुवर्णसंधी आहे. ही योजना विद्यार्थ्यांच्या संशोधन क्षमतेला व्यासपीठ देते आणि राज्याच्या प्रशासनात एक नवा विचार आणते.

---

"संशोधनातून विकास, तरुणांच्या बुद्धिमत्तेने शासनाला दिशा!"

#CMRF #MaharashtraResearchFellowship #YouthPolicy #GovernanceInnovation

---