स्टार्टअप महाराष्ट्र योजना (Startup Maharashtra Scheme)



भारतातील वाढत्या उद्योजकतेच्या लाटेमुळे महाराष्ट्राने स्वतःला नवोपक्रम आणि उद्योगस्नेही राज्य म्हणून सिद्ध केले आहे. याच उद्देशाने महाराष्ट्र शासनाने स्टार्टअप महाराष्ट्र योजना सुरू केली आहे, जी नव्या उद्योजकांना आर्थिक सहाय्य, अधोसंरचना, आणि मार्गदर्शन देण्याचे उद्दिष्ट ठेवते.



🎯 योजनेचा उद्देश:

या योजनेचे प्रमुख उद्दिष्टे खालीलप्रमाणे आहेत:

नवीन कल्पनांना आणि स्टार्टअप्सना प्रोत्साहन देणे

तरुण उद्योजकांना वाढीचे संधी उपलब्ध करून देणे

स्थानिक रोजगार निर्माण करणे

महाराष्ट्राला स्टार्टअप हब बनवणे


📜 धोरणाचा पार्श्वभूमी:

महाराष्ट्र स्टार्टअप धोरण प्रथम २०१८ मध्ये जाहीर करण्यात आले आणि २०२३ मध्ये अद्ययावत करण्यात आले.

हे धोरण २०२७ पर्यंत १०,००० स्टार्टअप्सना सहाय्य करण्याचे उद्दिष्ट ठेवते, विशेषतः टीयर II आणि टीयर III शहरांवर लक्ष केंद्रित करून.


🏢 पात्रता निकष:

खालील निकषांची पूर्तता करणारे स्टार्टअप्स या योजनेत सहभागी होऊ शकतात:

महाराष्ट्रात नोंदणीकृत स्टार्टअप असावे

DPIIT (Department for Promotion of Industry and Internal Trade) कडून मान्यता प्राप्त असावी

स्टार्टअपने नवीन तंत्रज्ञान किंवा सामाजिक प्रभाव या क्षेत्रात काम करावे

वार्षिक उलाढाल ₹१०० कोटींहून कमी असावी

कंपनी Private Limited, LLP किंवा Partnership Firm असावी



💰 आर्थिक सहाय्य व सवलती:

स्टार्टअप महाराष्ट्र योजनेअंतर्गत विविध प्रकारचे आर्थिक सहाय्य दिले जाते:

सीड फंडिंग सहाय्य

प्रारंभिक टप्प्यातील स्टार्टअपसाठी ₹१० लाखांपर्यंत अनुदान

निधी राज्य मान्यताप्राप्त इनक्युबेटर्स मार्फत दिला जातो


पेटंट दाखल करण्यासाठी सहाय्य

घरेलू पेटंटवर ८०% अनुदान

आंतरराष्ट्रीय पेटंटवर ५०% अनुदान


GST परतावा

स्टार्टअपद्वारे भरलेल्या SGST चा ३ वर्षांपर्यंत परतावा


भाडे अनुदान (Lease Subsidy)

₹५ लाख प्रति वर्ष, ३ वर्षांसाठी ऑफिस स्पेस किंवा को-वर्किंग स्पेसच्या भाड्यासाठी


मार्केटिंग व जाहिरात अनुदान

देश-विदेशातील प्रदर्शन, ट्रेड फेअर्स मध्ये सहभागासाठी आर्थिक मदत



🧑‍🏫 इनक्युबेशन आणि मार्गदर्शन:

राज्य शासनाने विद्यापीठे आणि अभियांत्रिकी संस्थांमध्ये इनक्युबेशन सेंटर्स उभारले आहेत

उद्योग संघटनांशी भागीदारी करून तज्ज्ञ मार्गदर्शक पुरवले जातात

बूटकॅम्प्स, हॅकाथॉन, स्टार्टअप फेस्ट्स च्या आयोजनाद्वारे नेटवर्किंग व संधी निर्माण



🌍 विशेष लक्ष क्षेत्रे:

या योजनेत खालील क्षेत्रांतील स्टार्टअप्सना प्राधान्य दिले जाते:

कृषी-तंत्रज्ञान (Agri-Tech)

आरोग्य-तंत्रज्ञान (Health-Tech)

वित्त-तंत्रज्ञान (Fin-Tech)

शिक्षण-तंत्रज्ञान (Ed-Tech)

स्वच्छ ऊर्जा व शाश्वत विकास

ग्रामीण नवकल्पना

महिलांनी चालवलेले स्टार्टअप्स



📝 अर्ज प्रक्रिया:

Startup Maharashtra पोर्टलवर नोंदणी करा

DPIIT मान्यता मिळवा (जर आधी नसेल तर)

आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करा:

कंपनी नोंदणी

पिच डेक (Pitch Deck)

आर्थिक तपशील (आवश्यक असल्यास)

व्यवसायाचे वर्णन

राज्य मान्यताप्राप्त इनक्युबेटर निवडा

संबंधित योजनेसाठी ऑनलाईन अर्ज सादर करा



🔍 देखरेख आणि मूल्यमापन:

या योजनेची अंमलबजावणी महाराष्ट्र औद्योगिक संचालनालय करीत आहे

स्टार्टअप्सच्या कामगिरीचे नियत कालावधीने मूल्यमापन केले जाते

डॅशबोर्डद्वारे रिअल टाइम माहिती व पारदर्शकता सुनिश्चित केली जाते



📈 आतापर्यंतचा परिणाम:

आतापर्यंत ४,००० पेक्षा अधिक स्टार्टअप्सना सहाय्य

₹५० कोटींहून अधिक निधी वितरीत

पुणे, नाशिक, नागपूर, औरंगाबाद, कोल्हापूर यामध्ये स्टार्टअप क्लस्टर्सची निर्मिती

ग्रामीण व महिला स्टार्टअप्समध्ये वाढ



निष्कर्ष:

स्टार्टअप महाराष्ट्र योजना ही राज्य सरकारची एक महत्वाकांक्षी योजना असून, ती उद्योजकतेवर आधारित आर्थिक विकास साध्य करण्यासाठी आहे. ही योजना आर्थिक सहाय्य, मार्गदर्शन आणि धोरणात्मक पाठबळ देऊन महाराष्ट्राला भारतातील आघाडीचे स्टार्टअप राज्य बनवत आहे. ही केवळ स्टार्टअप्स निर्माण करत नाही, तर भविष्यातील रोजगार निर्माते घडवत आहे.

टिप्पणी पोस्ट करा

0 टिप्पण्या